Δευτέρα 28 Απριλίου 2014

Μια καμπάνια τού υπουργείου Παιδείας (Του ΝΙΚΟΥ ΚΑΡΑΒΕΛΟΥ* Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ)

1) Στον Γ. Α. Παπανδρέου. Ελαμψε ως υπουργός Παιδείας. Εμεινε στην Ιστορία ως ο θεμελιωτής των σαρδάμ και ο εμπνευστής νεολογισμών του τύπου: «να κάνουμε την επανάσταση του αυτονόητου», «είμαστε οι αντεξουσιαστές στην εξουσία». Απέδειξε έμπρακτα ότι ακόμα και κάποιες ασυναρτησίες μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να σε μετατρέψουν σε πρωθυπουργό.
2) Στον Κ. Αρβανιτόπουλο. Κατέχει και σήμερα τη θέση του υπουργού Παιδείας. Τον διόρισε ο πρωθυπουργός κ. Σαμαράς, ο πολιτικός που επιμένει να σώσει την Ελλάδα, όπως οι πρόσκοποι επιμένουν να περάσουν τη γριά, παρά τη θέλησή της, στο απέναντι πεζοδρόμιο. Το έργο του σημερινού υπουργού θα κριθεί στο τέλος της θητείας του.
Εμείς θα περιοριστούμε σ' ένα πρόσφατο τηλεοπτικό σποτ, που φέρει την υπογραφή του υπουργείου, του οποίου προΐσταται. Στην «ενημερωτική» αυτή διαφήμιση δύο παιδάκια διαμαρτύρονται κατά της επιθυμίας των γονιών τους να τα σπουδάσουν γιατρό το ένα και δικηγόρο το άλλο, αντίθετα με τη δική τους επιθυμία να γίνουν το ένα μαραγκός και το άλλο μοδίστρα.
Προτρέχοντας, σχηματίσαμε την εσφαλμένη εντύπωση ότι η διαφήμιση αυτή αποτελούσε την πιο κραυγαλέα κατάφαση στον ταξικό διαχωρισμό της κοινωνίας κι επομένως της Παιδείας. Οτι, δηλαδή, γιατροί ή δικηγόροι μπορούν να γίνονται στο εξής μόνο τα παιδιά των εύπορων γιατρών ή των δικηγόρων κι όχι βέβαια του μαραγκού και της μοδίστρας, που θα πρέπει στην καλύτερη περίπτωση να περιορίζονται στα επαγγέλματα των γονέων τους.
Πρόθεση, όμως, του κ. υπουργού ήταν ο τερματισμός, επιτέλους, του επαγγελματικού αποπροσανατολισμού των νέων, που ενοχοποιείται πλέον ως το βασικότερο αίτιο της ανεργίας.
Με άλλα λόγια, αν περιοριστούν οι γιατροί και οι δικηγόροι (εννοείται στις οικογένειες που μπορούν να διαθέσουν τα χρήματα των σπουδών τους), θα σταματήσει ή θα περιοριστεί δραστικά η ανεργία.
Επομένως, η ανωτέρω τηλεοπτική καμπάνια δεν συνιστά αθλιότητα αντίστοιχη του χάρβαλου, που λένε κάποιοι ότι επικρατεί στα μυαλά και στα κτήρια του υπουργείου της Παιδείας. Αντίθετα, αποτελεί εφεύρεση ικανή να προσπορίσει στον εφευρέτη το βραβείο Νόμπελ της Οικονομίας ή ακόμα και το Νόμπελ της Ειρήνης, καθώς έτσι λύνεται και το φλέγον ζήτημα της πάλης των τάξεων.
Σε κάποιες παλιότερες εποχές, όταν υπήρχε Παιδεία χωρίς υπουργείο Παιδείας, ο Πλούταρχος έλεγε ότι η Παιδεία είναι το μόνο αθάνατο και θεϊκό αγαθό. Οτι με την Παιδεία ο νους γίνεται άτρωτος από τη συκοφαντία, απρόσβλητος από την αρρώστια και τα γηρατειά και πως όσο παλιώνει, ξανανιώνει. Οτι κι αυτός ο πόλεμος, που σαν χείμαρρος όλα τα παρασέρνει κι όλα τα κουβαλά, μόνο την Παιδεία δεν μπορεί να λαφυραγωγήσει («ο γε μην πόλεμος χειμάρρου δίκην πάντα σύρων και πάντα παραφέρων μόνην ου δύναται Παιδείαν παρελέσθαι» 1.
Κάποτε ένας πλούσιος πατέρας ζήτησε να μάθει την αμοιβή του Αρίστιππου για να διδάξει το γιο του. Η αμοιβή τού φάνηκε υψηλή. «Μα τον Ηρακλή!» διαμαρτυρήθηκε. «Με τόσα χρήματα αγοράζω ένα δούλο». Τότε ο Αρίστιππος του απάντησε: «Κράτησε τα λεφτά σου, έτσι θα έχεις δύο δούλους, το δούλο που θα αγοράσεις και το γιο σου» 2.
Παιδεία, λένε, είναι η θετική ανταπόκριση προς τα πράγματα. Η κατάφαση στη ζωή και την αξιοποίησή της. Η αγωγή των νέων. Η καθοδήγηση και η εξοικείωσή τους με τους κανόνες του πολιτισμού, που πρέπει να τους σέβονται, ακόμα κι όταν τους ανατρέπουν. Είναι η μόρφωση, η αρμονική ανάπτυξη των ικανοτήτων, η καλλιέργεια. Κατά το αρμόδιο υπουργείο, Παιδεία φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα που προκύπτει από τις εγκυκλίους οι οποίες αποστέλλονται από τις υπηρεσίες του, όπως οι διαταγές μεραρχίας, στα κατά τόπους στρατόπεδα.
ΟΕμμανουήλ Ροΐδης στο διήγημά του «Η μηλιά» έγραφε για κάποιο βασιλιά, που παντρεύτηκε μια υιοθετημένη κοπέλα, γιατί ήταν η μόνη που τον έκανε να γελάσει. Προς χάριν της έφερε στο παλάτι και τους θετούς της γονείς. Τη μητέρα της μετέβαλε σε υπουργό των Οικονομικών, αξιοποιώντας τις γνώσεις της στην οικιακή οικονομία. Το πρόβλημα ήταν με τον πατέρα της, που ήταν εντελώς αγράμματος. «Ο βασιλιάς επονοκεφαλούσε να εύρη πώς ήτο δυνατόν να τον οικονομήση, όταν έτυχε ν' αποθάνη ο επί της δημοσίας εκπαιδεύσεως υπουργός. Μη έχοντας πρόχειρον καμμίαν άλλην, έδωκεν εις τον γέρον την θέσιν του μακαρίτη, και από τότες εγεννήθη και σώζεται ακόμα εις πολλά μέρη η συνήθεια να δίδεται εις τον πλέον αγράμματον το υπουργείον της Παιδείας» 3.
1. Πλούταρχος «Περί Παίδων αγωγής»
2. ό.π.
3. Εμμανουήλ Ροΐδης «ΑΠΑΝΤΑ» Πέμπτος τόμος, σελ. 117, εκδ. ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
* Δικηγόρος - συγγραφέας